Comparison of Health Status Indicators with Multidimensional Scaling and The Multi Objective Optimization by Ratio AnalysisCanser Boz1, Emrah Önder2, Nihat Taş21Istanbul University, Faculty of Health Sciences, Department of Health Management, Health Economics, Istanbul 2Istanbul University, Faculty of Business Administration, Department of Quantitative Methods, Istanbul
INTRODUCTION: Health is important in determining the development and development levels of countries. One of the goals of the country's health system is to raise the health level of the community as much as possible. The health performance of the community can be calculated and measured with various indicators. These are called health status indicators. Aim: The aim of this study is to determine the position of Turkey in OECD countries before and after the health transition program and make net performance ranking of countries in terms of health status indicators. METHODS: The Multidimensional Scaling (MDS) was used to determine OECD countries' position and The MOORA method, was used to calculate the net performance ranking of countries according to health status indicators in the study. RESULTS: According to the performance ranking analysis, while Switzerland has the best performance among 34 OECD countries in both 2002 and 2014, Turkey has the worst performance in terms of health status indicators in 2002. As a result of the MDS analysis for 2014, Switzerland and Japan are similar countries in terms of health status indicators and Turkey, Chile, Hungary, Mexico, Slovakia are similar countries. DISCUSSION AND CONCLUSION: Despite significant positive developments in terms of Turkey's health outcomes in recent years, there are still considerable differences between Turkey and developed countries. It is suggested that countries should improve their own models in order to achieve excellence in health systems, besides benefiting from each other's experiences based on good examples.
Keywords: OECD, health status, health management, MOORA, MDS.
Sağlık Statüsü Göstergelerinin Çok Boyutlu Ölçekleme ve MOORA Uygulaması ile KarşılaştırılmasıCanser Boz1, Emrah Önder2, Nihat Taş21İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü, Sağlık Ekonomisi Ana Bilim Dalı, İstanbul 2İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Sayısal Yöntemler Ana Bilim Dalı, İstanbul
GİRİŞ ve AMAÇ: Sağlık, ülkelerin kalkınma ve gelişim düzeylerinin belirlenmesinde önemlidir. Ülkelerin sağlık sisteminin hedeflerinden biri, toplumun sağlık düzeyini mümkün olduğunca artırmaktır. Topluluğun sağlık performansı çeşitli göstergelerle hesaplanabilir ve ölçülebilir. Bunlara sağlık statüsü göstergeleri denir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, sağlıkta dönüşüm programı öncesi (2002) ve sonrası OECD ülkeleri arasında Türkiye'nin konumunu belirlemek ve sağlık göstergeleri açısından ülkelerin net performans sıralamalarını yapmaktır. YÖNTEM ve GEREÇLER: OECD ülkelerinin konumunu belirlemek için Çok Boyutlu Ölçeklendirme (MDS), ülkelerin net performans sıralamasını hesaplamak için ise MOORA yöntemi kullanılmıştır. BULGULAR: Performans sıralamasına göre, 2002 ve 2014 yılları arasında 34 OECD ülkesi arasında İsviçre en iyi performansa sahipken, Türkiye 2002 yılında sağlık statüsü göstergeleri açısından en kötü performansa sahiptir. MDS analizi sonucunda, İsviçre ve Japonya benzer ülkelerdir. Türkiye, Şili, Macaristan, Meksika ve Slovakya ise benzer diğer ülkelerdir. TARTIŞMA ve SONUÇ: Son yıllarda Türkiye'nin sağlık sonuçları açısından önemli olumlu gelişmelere rağmen, Türkiye ile gelişmiş ülkeler arasında halen önemli farklılıklar bulunmaktadır. Sağlık sistemlerinde mükemmellik elde etmek için ülkelerin kendi modellerini geliştirmeleri ve birbirlerinin deneyimlerinden yararlanmaları önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: OECD, sağlık statüsü, sağlık yönetimi, MOORA, MDS.
Canser Boz, Emrah Önder, Nihat Taş. Comparison of Health Status Indicators with Multidimensional Scaling and The Multi Objective Optimization by Ratio Analysis. Journal of Health and Nursing Management. 2018; 5(3): 179-187
Corresponding Author: Canser Boz, Türkiye |
|