Uzaktan Sağlık Hizmetlerini Kullanma Niyetinde Teknolojiye Hazır Bulunuşluk ve Dijital Sağlık Okuryazarlığının RolüDoğancan Çavmak1, Sait Söyler1, Şeyda Çavmak21Sağlık Yönetimi Bölümü, Uygulamalı Bilimler Fakültesi, Tarsus Üniversitesi, Mersin, Türkiye 2Tıbbi Dokümantasyon ve Sekreterlik Bölümü, Meslek Yüksekokulu, Çağ Üniversitesi, Mersin, Türkiye
Amaç: Sağlık sistemleri, maliyet etkin ve daha erişilebilir sağlık hizmeti sunma yolları arayışındadır. Uzaktan sağlık hizmetlerinin sunumu, sağlık sistemlerinin önemli bir bileşeni haline gelmektedir. Coğrafi kısıtlamaların yükünü hafifletebileceği, hizmet üretim maliyetini azaltabileceği ve bekleme sürelerini kısaltabileceği için Türkiye gibi birçok ülkede, uzaktan sağlık hizmeti sunumunu sağlık hizmetlerinin bir parçası haline gelmiş bulunmaktadır. Ancak bu hizmetlerin etkinliği, toplum tarafından benimsenme düzeyine bağlı olmaktadır. Bu durum teknolojiye hazır bulunuşluk ve dijital sağlık okuryazarlığı ile açıklanabilecek bir ilişkiye odaklanılmasını gerektirmektedir. Ayrıca uzaktan sağlık hizmetlerini kullanma niyetini etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi, sağlık yöneticileri ve politika yapıcılar için de oldukça önemlidir. Ancak bu alandaki çalışma ve bilgi düzeyi oldukça sınırlı olması nedeniyle bu çalışmada, teknolojiye hazır bulunuşluk ve dijital sağlık okuryazarlığının etkisi göz önünde bulundurarak, toplumun uzaktan sağlık hizmetlerini kullanma niyetinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın verileri, Türkiye'de yaşayan ve 18 yaş üstü bireylerden anket yöntemiyle toplanmıştır. Anket formu “Teknolojiye Hazır Bulunuşluk İndeksi ile Dijital Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği” ve araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan beş maddelik “Uzaktan Sağlık Hizmetlerini Kullanma Niyeti” ölçeklerinden ve tanımlayıcı bilgilerden oluşmaktadır. Veriler yapısal eşitlik modellemesi yolu ile analiz edilmiştir. Bulgular: Yapısal eşitlik modellemesi sonuçları, teknolojiye hazır bulunuşluk modelinin boyutlarından yenilikçilik ve iyimserlik ile uzaktan sağlık hizmetlerini kullanma niyeti arasında anlamlı ve olumlu bir ilişki olduğunu, güvensizlik ve rahatsızlık boyutları ile arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığını ortaya koymuştur. Dijital sağlık okuryazarlık düzeyi ile uzaktan sağlık hizmetlerini kullanma niyeti arasında da olumlu ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Çalışma, uzaktan sağlık hizmeti sunumunun, bu hizmetlerin yararlarını ve kolaylığını vurgulayarak toplum algısını olumlu yönde etkileyerek desteklenebileceğini savunmaktadır. Ayrıca dijital sağlık okuryazarlığı düzeyini artırmanın, uzaktan sağlık hizmetlerinin kullanımını ve etkinliğini artırmada etkili bir yolu olabileceği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Uzaktan sağlık hizmeti, teknoloji hazır bulunuşluk, dijital sağlık okuryazarlığı, sağlık yönetimi
Understanding the Role of Technology Readiness and Digital Health Literacy in Intention to Use Remote Healthcare ServicesDoğancan Çavmak1, Sait Söyler1, Şeyda Çavmak21Health Management Department, Faculty of Applied Sciences, Tarsus University, Mersin, Türkiye 2Medical Documentation and Secretarial Department, Vocational School, Cag University, Mersin, Türkiye
Aim: Health systems seek cost-effective and more accessible ways of healthcare provision. Remote provision of healthcare services is becoming a more important part of health systems. Because it might alleviate the burden of geographical constraints, cost of service production, and waiting times in the system. Many countries including Türkiye have made it a part of healthcare provision. However, the effectiveness of these services mostly depends on the adoption level of the population, which is strongly related to technology readiness and digital health literacy. Evaluating the factors that affect the intention to use remote healthcare services is crucial for health managers and policy makers. However, knowledge about these factors is limited. Therefore, this study aimed to explore the level of intention of the population to use remote healthcare services, considering the effect of technology readiness and digital health literacy. Method: The data were collected through a general survey from the population aged over 18 in Türkiye. The Technology Readiness Index 2.0, the Digital Health Literacy Scale, and a 5-item questionnaire created by the researchers measuring the intention to use remote healthcare services were included in the survey form with demographic variables. The data were analyzed using structural equation modeling. Results: The results of the structural equation modeling revealed that among the dimensions of the technology acceptance model, innovation and optimism were significantly and positively related to the intention to use remote healthcare services, while insecurity-discomfort had no significant relation. The digital health literacy level was also found to have a positive and significant relation with the intention to use remote healthcare services. Conclusion: The study showed that remote provision of healthcare services might be promoted by highlighting its benefits and ease of use, which will positively affect the perception of the population. Also, increasing the level of digital health literacy may be an effective way to enhance the usage and effectiveness of remote healthcare services. Keywords: Remote healthcare, technology readiness, digital health literacy, health management
Doğancan Çavmak, Sait Söyler, Şeyda Çavmak. Understanding the Role of Technology Readiness and Digital Health Literacy in Intention to Use Remote Healthcare Services. Journal of Health and Nursing Management. 2024; 11(2): 233-242
Sorumlu Yazar: Doğancan Çavmak, Türkiye |
|